Hãy để ngày ấy lụi tàn với tựa tiếng Anh là Let the day perish do Gerald Gordon viết năm 1952 một luật sư sống ở Nam Phi trong thời kì xuất hiện nạn phân biệt chủng tộc Apathied. Vì lí do này nên nội dung cây chuyện xoay quanh vấn đề phân biệt chủng tộc ở Nam Phi.
Người phụ nữ da màu Merry bị mắc kẹt giữa hai thế giới người Âu và da màu, cô là người phụ nữ da màu có học và xinh đẹp yêu và lấy một người lính Anh Geogio. Họ không được chào đón ở thế giới người Âu, Merry cũng tự xa lánh khỏi những người da màu nghèo hèn, họ sống một cuộc sống chật vật với đồng lương quản lí quán rượu của người chồng ở khách sạn Đại Bàng. Như một ân sủng họ sinh được một đứa con da trắng Antonie khôi ngô, nhanh nhẹn và được học ở trường dành riêng cho người da trắng. Nhưng đứa con thứ hai Steve lại mang màu da của Merry. Xã hội đã không chấp nhận sự tồn tại của cả hai anh em . Steve ko dc vào học cùng trường với anh trai , họ ko nhận nó , vì nó là 1 người da màu . Nhưng chính vì từ chối nó , em ruột của Antoine , cũng đồng thời chỉ ra nguồn gốc đích thực trong huyết quản của Antoine mà Merry sẵn sàng làm mọi thứ để che giấu.
Merry sinh ra và lớn lên là một người da màu .Hơn ai hết , cô hiểu cái giá mà mình phải chịu đựng trong cuộc đời này cho dù cô không hề có tội, cho dù cô có tài năng học thức bao nhiêu đi nữa . Điều duy nhất mà hằng đêm cô cầu nguyện là hãy để những đứa con của cô được thoát khỏi bóng tối mà cô phải sống , hãy để chúng có sự tôn kính mà chúng đáng phải có .
Không phải cô không yêu Steve , cô yêu nó , nhưng cô không thể mạo hiểm tương lai của Antoine . Antoine con cô da trắng , thông minh, nó đáng được có nhiều hơn thế.
Marry quyết định gửi Antonie đi học trong một trường Âu ở Winston, chính điều này đã đẩy hai anh em vào hai thế giới hoàn toàn khác nhau. Vì tương lai phía trước của mình ,Antonie đã bỏ rơi gia đình, bỏ rơi mẹ và em, hoàn toàn xa lánh họ.Anh ngượng vì mẹ , anh ko dám nhận em trai , họ , là một bí mật của anh . Anh yêu mẹ nhưng chỉ dám nhận bà là "người giúp việc" trong nhà khi bà đón anh ở sân ga .
Sau một thời gian dài không gặp lại nhau, hai anh em phải trải qua những giờ phút đau khổ khi chứng kiến cái chết của cha và mẹ. Sau này Antonie trở thành một luật sư có tài, được trọng dụng trong thế giới của người da trắng. Cái chết của mẹ đã làm cho Antonie thay đổi cách nghĩ và đã đổi sang họ mẹ để tưởng nhớ về mẹ. Trái với sự lạnh nhạt mà Antonie dành cho mình, Steve luôn dõi bước theo anh.
Sống trong cái thời phân biệt chủng tộc khắc nghiệt nhất, Antonie không có cách nào ngoài chạy trốn chính con người thật của mình...Dằn vặt về quá khứ và âu lo với hiện tại, Antonie không có hạnh phúc, cho đến cái ngày anh gặp lại cô ấy...Ren . Nhưng cuộc sống bủa vây anh, bóng đen vẫn còn đó, anh không thoát nổi - không đủ sức thoát ra .Tình yêu cũng như một con dao làm tim anh đau nát...mà anh biết...đó chẳng phải lỗi của Ren...
Cái thiên kiến màu da từ Merry đã vô tình ăn sâu , gặm nhắm tâm hồn Antoine , anh không bao giờ được yên , không bao giờ được sống thoải mái . Cuộc sống của anh không có ngày mai, như ngồi trên miệng núi lửa , anh chỉ có thể mong cho bí mật ấy mãi theo anh xuống mồ .
Anh có thể làm gì , yêu Ren ư, lừa dối gia đình cô ấy về gốc gác của mình ư ?..... được bao lâu cơ chứ . Rồi họ lấy nhau , rồi sẽ sinh con , liệu đứa bé ấy mang màu da gì , rồi Ren có phải chịu đựng cuộc sống tủi nhục vất vả như mẹ anh . Anh không có quyền đó , anh sợ , và anh rời xa cô ấy.
Thời gian qua đi, hai anh em gặp nhau đúng vào ngày một luật sư đến tìm Antonie tại nhà anh, vì muốn che dấu em mình mà Antonie đã lỡ tay ngộ sát tên luật sư ấy. Trong thời gian hầu tòa Antonie đã ngẫm nghĩ về thân phận của mình, về bức rèm bí mật về cuộc đời mình mà anh đã che dấu bấy lâu nay. Anh luôn sống trong giả dối lo sợ, còn Steve sống thoải mái với những hoạt động của mình trong một tờ báo chống phân biệt chủng tộc. Cuối cùng để chứng minh cho sự trong sạch của mình anh phải thú nhận hết nguồn gốc của mình, chấp nhận để Steve ra làm chứng .
Giây phút mọi ánh mắt đều đổ dồn vào gương mặt trắng trẻo tuấn tú của anh rồi hoài nghi nhìn sang gương mặt ngăm đen rắn rỏi của Steve - đứa em mà anh đã xa cách, đến phút cuối vẫn quay về bên anh - rồi ngỡ ngàng nhận ra những nét giống nhau của máu mủ ruột thịt trên hai gương mặt trắng và đen ấy...
[trích Hãy để ngày ấy lụi tàn]
Ren, chỗ bám víu còn lại duy nhất trong đời anh, ng` mà luôn nói với anh rằng , cô ấy cần tình yêu , không cần những phân biệt , cuối cùng cũng không thoát khỏi những định kiến đã tồn tại từ lâu , đã được dạy dỗ , đã ăn sâu vào máu thịt của cô .
Câu nói của cô ... không cố tình .... nhưng đã vẽ ra rất rõ sự khác biệt giữa cô và anh , giữa "chúng tôi"_ theo lời cô _và anh . Lời nói của Ren đã vô tình cứa nát tim anh, lời xin lỗi của nàng càng làm anh đau buốt.
Trong cái "chúng tôi " của cô , không thể có anh , cho dù anh là 1 người da màu mang màu da trắng.
Đứng trên vách đá cheo leo của mũi Hảo Vọng, mệt mỏi, cô đơn...Antonie nghĩ về ngày xưa, về mẹ, về đứa em trai, về Ren và về chính cuộc đời mình...
Người mẹ cứng cỏi của anh - người đàn bà suốt cuộc đời vô vọng tìm một lối thoát, đã về với cát bụi trong một đám ma không kèn không trống, chỉ có tiếng khóc ỉ ôi của vài người khóc mướn...Có người oán trách Merry vì đã đẩy đứa con trai mình vào một cuộc sống dối trá...Nhưng tôi chỉ cảm thấy thương cho chị. Đã thấy quá nhiều và đã đau quá nhiều , Merry muốn đứa con mình yêu nhất có được cuộc sống của một con người đúng nghĩa...
Còn về Ren, ngay cả ở nàng, thiên kiến màu da vẫn còn đó...Nàng yêu Antonie, yêu rất nhiều...nhưng ngay cả tình yêu đó vẫn không dứt bỏ nổi cái thiên kiến đã thâm căn cố đế...
"Mẹ, mẹ hãy xem mẹ đã làm gì cho con, hãy xem những gì con đã gây ra cho con, hãy xem những gì mà sự vô nhân đạo của con người đã gây ra cho con người..."
[trích Hãy để ngày ấy lụi tàn]
Dân tộc của anh mà anh đã chạy trốn...
"Trả lại bi cho anh này, anh Antonie, chúng không chịu chơi với em"...
"Steve ơi, tại sao anh không đen sẫm như em, tại sao em không trắng như anh ?!"
"Trả lại bi cho anh này..."
...
"Không, anh yêu ơi, chẳng có điều gì như thế về chúng tôi đâu..."
"Không, anh yêu ơi, chẳng có điều gì như thế..."
"Không, anh yêu ơi..."
[trích Hãy để ngày ấy lụi tàn]
Ký ức hiện về rõ mồn một như mới chỉ hôm qua...
Người ta thường hay nhớ về quá khứ, vào lúc này đây, lúc Antonie đứng trên đỉnh cao nhất của ngọn núi mà nhìn xuống phía dưới :
"...So với những cạnh sắc lởm chởm của cuộc đời, thì những mỏm đá dưới kia...tựa như những tấm nệm lông chim, còn êm dịu hơn nhiều..."
[trích Hãy để ngày ấy lụi tàn]
Câu chuyện kết thúc , hẳn ai cũng rõ , kết cục của Antoine là gì , bi kịch của anh là 1 bi kịch không lối thoát , anh có thể đi đâu.
Người ta không thể chấp nhận anh dù anh mang màu da trắng.
Còn dân tộc anh không công nhận anh kể từ khi anh chối bỏ đi nguồn gốc của mình.
Người anh yêu không đủ sức vượt qua mọi thành kiến trở ngại để ở bên anh.
Còn gì cho anh trong cuộc sống này.
Vốn không còn gì cả.
Chết đi, có lẽ chính là giải thoát cho cuộc đời đầy bi kịch trong một xã hội mang nặng thiên kiến màu da như thế
Chết đi, mọi thứ sẽ kết thúc . Không có những đêm lo ngại , những ngày thấp thỏm , những toan tính trong đầu , những bí mật trong tim , những tội lỗi đè nén
Chết đi , đó là giải thoát.
Không có con đường nào cho anh.
Không có xã hội nào cho anh.
Một nỗi xót xa .
Chúa ơi , tại sao người tạo ra anh em chúng con mà lại không cho chúng con được giống nhau .
Chúa ơi , xin người hãy để ngày ấy lụi tàn ,ngày mà con sinh ra đời và đêm mà người ta nói rằng đã có một con người được kết thành thai ...
Tất cả chỉ là "Nếu như ...." và những câu hỏi không bao giờ kết thúc .
Một giai đoạn đen tối trong lịch sử loài người...
Bạn thân mến!
Trong chúng ta, ai cũng có tâm trạng của Antoine...Có phải dù chúng ta có cố gắng gìn giữ, rèn luyện, để tạo cho mình dáng dấp đàng hoàng, thuần hậu, thánh thiện đến đâu đi nữa ... thì trong tận cùng thâm tâm, tôi và bạn đều phải đau khổ mà ghi nhận rằng cái lý lịch đen tức phần ác xấu, bất thiện ... vẫn còn ngủ ngầm ở đó. Và y hệt như Antoine, nếu màu da bên ngoài của chàng ta được xã hội ưu đãi mến chuộng bao nhiêu, thì dòng máu lai đen, nằm trong thân thể, tạo thành một nỗi mặc cảm dày vò bứt rứt bấy nhiêu.
Có bao giờ bạn thấy điều đó không? Sau những đức tính nhân hậu, tế nhị, dịu dàng, đắc nhân tâm ... những điều kiện ắt có và đủ để tạo thành một con người hợp thời trang, lịch sự rất mực đó, có phải bạn đã từng xót xa ghi nhận rằng những nền móng tham lam, ganh ghét, độc ác, ích kỷ ... vẫn còn nằm sờ ra đó? ... Có lạ chăng là nếu mọi người chưa nhận thấy ... và vì thế người chung quanh càng thương mến ái mộ bao nhiêu thì bạn càng thấy mình lố bịch, giả dối bấy nhiêu.
Trong câu chuyện, khi nào Steve gặp gỡ hay liên hệ với Antoine thì cái thế giới hư danh ảo vọng của Antoine liền bị đe dọa sẽ sụp đổ. Chúng ta cũng thế, sau biết bao là công khó tập luyện để có một phong thái rất mực cao quý, thì chỉ cần một cơn giận, một nụ cười mỉa mai, một cái nhìn ganh tị đến viếng thăm ... là tất cả cái bề ngoài sơn son thếp vàng đó liền sụp đổ tan tành.
Bi kịch của câu chuyện nằm ở chỗ Antoine chối bỏ dòng máu lai đen của mình, cố gắng khỏa lấp để mạo nhận mình là da trắng 100% ... nên lúc nào chàng ta cũng phải nơm nớp lo sợ bị lộ tung tích.
Tại sao chàng trai lại cam chịu sống một cuộc đời đầy sợ hãi, giả dối và bấp bênh như thế? Chính cái thế giới phù hoa, những đặc quyền ưu tiên dành cho dân da trắng đã khiến chàng thèm thuồng và ao ước ao được hưởng như họ.
Trở lại câu chuyện của chúng ta, ngay từ thuở bé, chúng mình đã được cha mẹ và thầy cô giảng dạy rằng phải cố gắng làm sao để được trở thành một đứa bé ngoan ngoãn, tử tế, dễ thương ... Lúc dần dần lớn lên, xã hội lại cho ta một cái khuôn thế nào là một người lịch sự, đắc nhân tâm, được mọi người yêu mến.
Và khi bạn bước chân vào đời, người xung quanh liền khen bạn, là đại trượng phu, là người quân tử, là thầy của mọi người v.v... Hơn lúc nào hết, đây là lúc bạn chối bỏ cái bản ngã thật sự của mình để cố gắng rập khuôn theo một hình bóng, một nhân dáng nào đó mà người chung quanh bạn chờ đợi và ca tụng. Ðó là lúc mà Antoine đang cố gắng chứng tỏ mình là dân da trắng 100%.
Bạn thân mến,
Nếu bạn đã thành công nghĩa là bạn đã trở thành một người hoàn hảo, thánh thiện, trắng bạch như vỏ ốc, không ai có thể tìm ra một chút ít tì vết nào. Và nhất là bạn rất bằng lòng về con người của bạn, về những đức tính mà bạn đã nhiều công rèn luyện, cùng những quyền lợi phụ tùng mà xã hội cung kính dành cho cái vỏ khả kính ấy, thì câu chuyện xin dừng lại nơi đây.
Nhưng nếu bạn đã thoáng thấy có một cái gì trục trặc bất ổn, giả dối ... trong con người đầy mâu thuẩn của mình thì đâu hãy thử một lần, lấy hết can đảm, nhìn kỹ mình, nó ra sao thì nhận như thế đó. Hãy thử đừng nỗ lực, đừng cố gắng biến cái thành bản ngã khác mà bạn cho là tốt đẹp hơn. Chàng Antoine mà dám nhìn nhận mình là dân da màu thì hơi đau thật đấy, có nghĩa là chàng sẽ mất tất cả những uy danh và quyền lợi mà xã hội đã dành cho tập thể da trắng. Cũng thế, khi bạn chịu nhận mình là một con người đầy đủ tham, sân, si như trăm nghìn con người tầm thường khác thì bạn sẽ đánh mất hết lòng ái mộ, tôn kính của người chung quanh đã dành cho bạn. Nhưng bù lại Antoine được sống hồn nhiên thoải mái không còn phập phồng lo sợ bị lộ tẩy ... Bạn sẽ thấy có một khung trời kỳ diệu mở ra trước mắt.
(St)
No comments:
Post a Comment